Do tej pory napisałam sporo o szwedzkich tradycjach.
Nie chciałabym już się w tym roku powtarzać, zawsze można zajrzeć do wpisów w zakładce Święta i tradycje. Ten tydzień, to czas pożegnania ze świętami, czas powrotu na zwykłe tory codzienności. A 13- go stycznia w kalendarzu szwedzkim widnieje Tjugondag jul, czyli Dwadzieścia dni po świętach. O tym dniu oraz związanym z nim plądrowaniu choinki przeczytacie w Pożegnanie z choinką.
Będę za to starała się, tak jak dawniej, pisać o Szwecji, Sztokholmie i okolicach. O tym, co warto zwiedzić i zobaczyć oraz o sprawach, które lubię, a mianowicie o szwedzkiej mentalności, kwestiach społecznych i kulturze.
***
Przeczytałam w prasie codziennej, że znów rusza „zwiedzanie metra”, w czym czasem uczestniczę, bo faktycznie są to ciekawe wycieczki z przewodnikiem, który opowiada o sztuce, jaką zostały „opatrzone” sztokholmskie stacje metra.
Metro sztokholmskie to coś więcej niż zwykły środek komunikacji. To również najdłuższa na świecie galeria sztuki.
Ponad 70 artystów ozdobiło rzeźbami, malowidłami i mozaikami ponad 5o stacji.
Perony, ściany, sufity i wejścia mienią się dziełami sztuki w rozmaitych stylach. Uważnemu podróżnemu nie umknie żaden detal, mający nierzadko jakąś historię lub przesłanie, jak chociażby zawiązany na supeł rewolwer na stacji Åkeshov.
(Nazwy stacji podaję w kolorach danej linii).
Wiele stacji to kolorowe groty, jak np. uważana przez licznych za najpiękniejszą stacja Kungsträdgården, dzieło Ulrika Samuelssona. Kiedy budowano niebieską linię, zdecydowano pozostawić prawdziwe oblicze wysadzonej groty. Przez długi czas architekci i technicy pracowali nad wyczarowaniem w grocie tego dzieła. Ta stacja to właściwie historia Kungsträdgården w pigułce, między innymi pamiątka krwawej walki o niewycinanie wiązów.
Większość stacji metra ozdobiona jest trudnymi do przeoczenia malowidłami, płaskorzeźbami lub gablotami z mini wystawą. Ale czasami trzeba się dopatrzeć, doszukać dzieł i artystycznych smaczków, jak np. na stacji Vällingby, gdzie artysta Casimir Djuric nadał kolumnom podtrzymującym sufit peronu wygląd drzew. Dopiero niedawno to zauważyłam, przygotowując ten wpis i czytając o stacjach.
Mijając często pewne stacje, można się do nich przyzwyczaić i po pewnym czasie przestać zauważać, że są piękne i interesujące. Właściwie, jakie są, zależy od nas samych, to co dla jednych będzie kiczem, dla innych będzie czystym pięknem. W całym metrze znajduje się kilkaset dzieł, malunków, mozaik, instalacji, rzeźb – każda stacja jest inna i każdy znajdzie swoją ulubioną.
Wiele wystaw i dzieł mówi o szwedzkich tradycjach, historii, kulturze, o ważnych wydarzeniach w życiu Szwecji.
Dzieła sztuki mają to do siebie, że pobudzają fantazję, zmuszają nas do myślenia, zastanowienia. Jest też tak, że za każdym kolejnym razem patrząc na malowidło czy wystawę widzimy co innego, inne mamy refleksje.
Na stacji Universitetet, gdzie ostatnie lata „bywałam” często, czekając na pociąg, wyszukiwałam na ścianie słów, lub czytałam sentencje na niebieskich tablicach.
Niektóre wystawy są naprawdę imponujące, tak jak wystawa z imitacją żaglowca na stacji Fridhemsplan, która jest dziełem Ingegerda Möllera.
Bardzo ciekawe również są gabloty na stacji Näckrosen. Większość z nich związana jest z lokalnym, bardzo starym kinem Filmstaden.
Główną stację metra, wszystkim znaną T-Centralen zaczęto ozdabiać w 1957 r. Na peronie stoją lastrykowe sofy zaprojektowane przez Egona Nielsena, a inni artyści ozdobili ściany białymi cegłami, postaciami wykonanymi z ceramiki oraz kolorowymi bryłami ze szkła. Dolna stacja T- Centralen, z której odchodzi niebieska linia zdobią białe, zaledwie tylko ociosane ściany pomalowane w duże niebieskie liście.
Sklepienie oraz ściany stacji Stadion wymalowane są kolorami tęczy. Tęcza to symbol homoseksualistów. W moim odczuciu to jedna z najładniejszych stacji. Bardzo optymistyczna.
Jedną z piękniejszych jest (moja) stacja – Solna Centrum.
Na dramatycznie czerwonym tle rozciąga się prawie tysiąc metrowy świerkowy las. W rysunkach można dopatrzeć się tematów aktualnych w latach 70. a więc opuszczanie wsi, zanieczyszczenie natury, sposób życia.
Na ścianach wzdłuż torów widnieją zielone wzgórza i drzewa na intensywnym czerwonym tle. Cała ta kompozycja rysunków, pt. Szwecja w latach 70. wykonana została przez Karla – Olova Björka i Andersa Åberga, w r. 1975.
Ogromna większość wystaw i dzieł jest stała, ale jest też mnóstwo tymczasowych. Ponadto, sukcesywnie przybywa nowych dzieł. W halach biletowych rozdawane są czasami książeczki Konsten i tunnelbanan, gdzie można poczytać o nowych wystawach.
Warto też zabrać się, chociaż raz na bezpłatną wycieczkę z przewodnikiem. Wycieczki organizowane są przez Stockholms Lokaltrafik (SL), są bezpłatne (wystarczy tylko aktualny bilet na metro) i nazywają się Konståkning. Pierwsza wycieczka jest 15 stycznia, a każda kolejna, co tydzień aż do 31 maja. Program wycieczek można znaleźć na sl.se.
Siedem linii metra, około 100 stacji. Na każdej z nich coś ciekawego. Dzieła sztuki przyciągają wzrok nie tylko jeżdżących codziennie metrem mieszkańców Sztokholmu, ale i milionów turystów odwiedzających stolicę Szwecji. Nie da się zaprzeczyć, sztokholmskie metro jest unikalną, najdłuższą i być może jedyną na świecie taką galerią sztuki.
28 thoughts on “Sztokholmskie metro – najdłuższa galeria sztuki na świecie”
Skomentuj Polka w Szwecji Anuluj pisanie odpowiedzi
Powiązane posty
Nagroda od czytelnika
Wielka budowa w Sztokholmie
Zimowy spacer i lekcja przyrody
Stockholm Card – jak zwiedzać i poruszać się po Sztokholmie
Sztokholmskie scenerie
Spacer nad kanałem
Gniazdowicie
Panduro Hobby
Moje tęsknoty za polską kulturą
Landsort
Życie w obrazkach
Lucia
Blog Off
Zabawa u Króla
Midsommar w Dalarna cz. 3 Rättvik
Do drogich czytelników
Dzień Świętej Łucji
Haga Park
Idzie nowe / Nytt på gång
Göteborg w trzech odsłonach cz. 1
Wielkanoc kolorowa
B jak brak
Birka – pierwsze miasto w Szwecji
Długo wyczekiwany poniedziałek
Symptomy zeszwedzenia
Przedstawienie o Katarzynie Jagiellonce
E jak Empatia (a raczej jej brak)
Ślub Madeleine
Gdybym była Bogiem…
Pierwszy Dzień Wiosny
Moje szwedzko-polskie serce
Studencki karnawał – Quarnevalen
Wakacji czas
Långholmen i początek wakacji
Wielkie głosowanie – Blog Roku 2014
Październik i różowa wstążeczka
Globen jako Wielka Dynia
Co to jest szczęście?
Sztokholm jak z innej bajki
1 maja – Valborg
Dziesięć powodów, dla których warto odwiedzić Olandię
Kopalnie w Gällivare
Życie sielskie anielskie
Bożonarodzeniowe jarmarki
Skansen – miniatura dawnej Szwecji
Surströmming
Ogród Króla czyli Kungsträdgården
Bezcenny wspólny czas
Göteborg w trzech odsłonach cz. 3
Lördagsmys i czas zimowy
Śladami Astrid Lindgren – Vimmerby
Galeria Baginski
Wakacyjna retrospekcja
Kraj w sam raz
Olandia, kraina wiatraków
Jesień w Sztokholmie
Wywiad
Bliskie spotkania
Styl wiejski, sielski czyli lantlig
Julmarknad w Skansen
Wielki dzień
Listopad optymistyczny
Moja historia cz. 2
Pierwsze zanurzenie
Fika w ogrodzie Rosendal
Midsommar w Dalarna cz. 2 Leksand
Paczka
Samozbiory – självplock
Puk, puk, to znowu ja!
Sen
Weganinem być
Nasza domowa nowomowa
Tradycja Julbord
Trzeci tydzień adwentu
A w duszy wiosna gra
Mały łoś i szopka z Krakowa
Chwile wytchnienia
Różowe przebudzenie
Wakacje!
W jelenim gaju
Göteborg w trzech odsłonach cz. 2
Niespodzianki od życia
Tramwajem w poprzek
Hejterki
Świąteczny Sztokholm
Jesienny Ulriksdal
Trasa Monteliusvägen
Polka w Szwecji za kółkiem
Od serca
Komplement
Festiwal Wikingów
Szafranowe bułeczki
Język szwedzki
Tradycyjne szwedzkie przysmaki
To już cztery lata…
Problem żebractwa w Szwecji
Dzień o zapachu cynamonu
Piastowie
Lato w Szwecji
Gotlandia
Terminarze, rzecz kobieca
Zatrzymać lato
Przepis na twarożek
Blisko…
Narodowe cechy Szwedów
Zakątki Södermalm
ABBA The Museum
Plasterek
Moja historia cz. 1
Lucia w dźwiękach i obrazach
Muzeum Okrętu Waza – Vasamuseet
Midsommar w Dalarna cz. 1 Sjurberg
Granit – butik przyjazny środowisku
List do czytelników
Śladami Astrid Lindgren – Norröra
Świąteczna wystawa
Lśnij i żyj!
Moja cudowna grupa
O co nie pytać Szweda?
Koniki z Dalarna
C jak cierpienie
Siła słów i moc zmieniania świata
Tradycje wielkanocne w Szwecji
Pierwszy adwent – przygotowania do świąt, rozświetlanie ciemności i tresowanie kota
Jul czyli święta w Szwecji
Szwedzkie wychowanie dzieci
Gålö – oda do natury
Dziesięć przykazań czyli Jantelagen
Drugie urodziny Polki
Lato idealne
Tajemniczy przynosiciel
Fach dziennikarki
Ciepło, gorąco, parzy!
Park Narodowy – wyspa Ängsö
Festyn jesienny w Ogrodzie Bergianska
Czas smutku
Drottningholm
Wieża Kaknästornet
Pożegnanie z choinką – Julgransplundring
Grudniowe smaki i aromaty
Śladami Astrid Lindgren – Astrid Lindgrens Värld
Między ziemią a niebem
W pogoni za łosiem
Karta SL – jak poruszać się po Sztokholmie
Legitymacje nauczycielskie
Piątek
Jesienne refleksje
Arvidsjaur i Koło Podbiegunowe
Nie lubię Halloween!
Studentka w skowronkach
Arholma
Pożegnanie szkierowego sezonu na wyspie Rögrund
Kwestia zaufania
Kartka ze świątecznymi życzeniami
Semla, Tłusty Wtorek i moc słońca
Kolej śródlądowa – Inlandsbanan
W biegu
Wiosenne pozdrowienie
Znajdź dziesięć różnic
Obywatelka Szwecji
Just another Polish Day
Landsort na wyspie Öja
Ostatni dzień kwietnia
Teatr dla Polonii
27 sierpnia
…
Migawki z Gotlandii
Mall of Scandinavia
Oda do jesieni
Kartka z życzeniami
Archipelag sztokholmski – wyspa Utö
Moje Stare Miasto
Dalarna, serce Szwecji
Wiśnie w śniegu
Zmiana czasu
Festiwal polskich filmów
Rzeczy w Szwecji, do których się nigdy nie przyzwyczaję
Święto Wiśni i japońskie akcenty
Najmniejszy pomnik w Sztokholmie
Artipelag
A jak asymilacja
Matka i jej pierś
Wspomnienie Nationaldagen
Racza uczta – kräftskiva
Słodko gorzki zawód
Pratar du svenska?
Nowy rok niesie zmiany
Święto Zmarłych
Archipelag sztokholmski – Sandhamn
Lussekatter z pieca Kasi
Junibacken
Tack för senast!
Jak na skrzydłach
Weekend za miastem, klęska urodzaju i pochwała radości z rzeczy zwykłych
Dzień Wszystkich Świętych
Smrodliwy smakołyk Szwecji
Oranżeria w Bergianska Trädgården
Fredagsmys
Na szwedzką mod(ł)ę
Smaki jesieni
Warszawskie reminiscencje
Time out
Jesieni, to ty? Tak szybko?
Julbord
Na końcu Europy – Nordkapp
Niepokoję się…
Dziękujemy!
Życie z kotem
Pieskie życie
Wesołych Świąt!
Adwent po szwedzku
Przeprowadzka
Ciepłe oazy zimowego Sztokholmu
Film Roku – Återträffen
Lucia czyli święto światła
Dragonek
Midsommar
Hotel za kratami
Nietypowy znak drogowy
Retro Second Hand
Moja historia cz. 3
Dziś Szwecja jest słodka!
Tyle wiosny w całym mieście!
Astrid Lindgren i pasja czytania
Migawki z podróży na południe
Jak otrzymać szwedzkie obywatelstwo?
Eurowizja 2016
Aquaria Vattenmuseum
Wyspa Nåttarö
Pierwsze dni zimy, ostatnie dni roku
Korzenne ciasteczka – pepparkakor
Listopad zaklęty w broszce
D jak dom
Tam, gdzie mieszkają motyle
Ratusz miejski – Stadshuset
Szwedzki język migowy i świat głuchych
Migawki z Polski
Zegary naprzód!
Astrid Lindgren – Dalagatan 46
6 czerwca – Narodowe Święto Szwecji
Wakacje!
Dzień gofry!
Eksperyment
Göta Kanal – błękitna wstęga Szwecji
Kebnekaise
:-*
Eva Mattsson i jej pasja
Dni z nutą jazzu
Magiczne białe noce
Kocia pociecha
Fjäderholmarna
Dzień polarny – midnattssol
„Przekręt” turystyczny
Wyklejanki Wisławy Szymborskiej
Nobel – nagrody i wielki bankiet
Pierwsze dni z kotem
Rowerem przez Möja
Zamek Królewski – Kungliga Slottet
Moja historia cz. 4
Podróż inlandsbanan – refleksje
Glögg – grzaniec rozgrzewaniec
Szwedzi, miłość, flirt i Walentynki
Ostatni kawałek
Sztuka odpoczywania
Ludzie listy piszą
Różowy koniec dnia
Mariefred
I już po wszystkim
Popularne wpisy
Najnowsze komentarze
- Ycbo - Adwent po szwedzku
- Steven - Kopalnie w Gällivare
- Ania - Szwedzkie wychowanie dzieci
- Paweł - Znajdź dziesięć różnic
- Aleksandra - Znajdź dziesięć różnic
Archiwa
- wrzesień 2021
- marzec 2021
- grudzień 2020
- wrzesień 2020
- lipiec 2020
- maj 2020
- kwiecień 2020
- kwiecień 2017
- październik 2016
- wrzesień 2016
- sierpień 2016
- lipiec 2016
- maj 2016
- kwiecień 2016
- marzec 2016
- luty 2016
- styczeń 2016
- grudzień 2015
- listopad 2015
- październik 2015
- wrzesień 2015
- sierpień 2015
- lipiec 2015
- maj 2015
- kwiecień 2015
- marzec 2015
- luty 2015
- styczeń 2015
- grudzień 2014
- listopad 2014
- październik 2014
- wrzesień 2014
- sierpień 2014
- lipiec 2014
- czerwiec 2014
- maj 2014
- kwiecień 2014
- marzec 2014
- luty 2014
- styczeń 2014
- grudzień 2013
- listopad 2013
- październik 2013
- wrzesień 2013
- sierpień 2013
- lipiec 2013
- czerwiec 2013
Bardzo lubię takie wpisy, mnóstwo się z nich dowiaduję 🙂 Rewelacyjne są te stacje! T-Centralen wygląda świetnie.
Genialny wpis! Niestety nigdy nie zawitałam do Sztokholmu, a dzięki Twojemu blogowi wiem, że musze to szybko nadrobić 🙂
Lubie sztokholmskie metro 🙂 A wielu stacji wciaz nie znam. Nawet kiedy mialam pomysl, by pojezdzic troche i tez poopisywac rozne linie, ale poki co wytrwalosci mi starczylo tylko na czerwona 😉 Za to najbardziej mi sie podoba niebieska, stacja przy Solnej jest piekna!
Możemy się raz wybrać razem 🙂
Z przyjemnoscia 🙂
Dotychczas w taki sposób myślałam tylko o metrze moskiewskim. Teraz widzę +1 powód by wybrać się do Sztokholmu. Może już zacznę odkładać na podróż 🙂
Nieoceniona Pani Moniko! Zawsze chcialam odbyc taka podroz polaczona z robieniem zdjec, zeby pozniej, nasi przyjaciele, ktorzy nas odwiedzaja mieli ulatwione zwiedzanie. Ale codzienne zabieganie przynosi tak wiele spraw, ze czasami sil juz brakuje albo lenistwo barykaduje drzwi 😉
Dziekuje za piekny wpis! I pozdrawiam z „sasiedniej ulicy” 😉
Jak to z sąsiedniej ulicy???
🙂
To jest też unikatowe podejście do otoczenia: ma być przyjazne, ciekawe. Trzeba mieć ogromny szacunek do przestrzeni, żeby tak pięknie ją adaptować. Brakuje mi tego w Polsce, która wygląda w przeważającej większości jak najgorsze szwedzkie blokowiska…
Metro warszawskie też piękne przecież!
Prawdziwe dzieła sztuki w metrze , szóstka plus dla tych którzy metro ozdobili róznymi formami sztuki
wspaniałe zdjęcia i wpis! A ja od wieków zastanawiałam się gdzie mogę znaleźć tę czerwoną stację metra, która często widnieje na różnych stronach internetowych jako przykład tego jak pięknie mamy tu w szwedzkich podziemiach 🙂 Ostatnio też miałam okazję zejść poziom niżej na Fridhemsplan i się zaskoczyłam jak pięknie! mniej więcej tak: http://www.blackchickontour.com/wp-content/uploads/2011/07/Fridhemsplan-Green-Line-to-Blue-Line.jpg
Sztokholmskie metro było pierwszym z jakim się zetknęłam po warszawskim. Co ciekawe dopiero to tym co zobaczyłam u Szwedów pojawiło się moje zafascynowanie metrem. Od tamtego czasu, gdy tylko gdzieś pojadę to od razu ciągnie mnie pod ziemię.
Ogromnie mi się spodobało metro Londyńskie – bardzo rozbudowane i stare. Uruchomione już w 1863 roku – czuć w nim ducha przeszłości.
Metro w Sztokholmie ma w sobie „pierwotną” urodę – dzikie groty sprawiają niesamowite, bajkowe wrażenie.
Dzięki za tę opowieść. Na to właśnie czekałam. Ściskam.
I jeszcze – taki sam „zawiązany” rewolwer widziałam w Goteborgu 🙂
Świetna sprawa, mam nadzieję się tam pokręcić.. 🙂
Z tych, na których byłem najbardziej lubię Solna Centrum 🙂
szkoda, że jak byłam w Szwecji to nie miałam okazji zobaczyć tych pięknych dzieł 🙂
Wyobrażam sobie, że podróżując takim metrem to człowiek nie czuje się znudzony jak po każdej podróży komunikacją miejską tylko wręcz zainspirowany 🙂
Mnie si€ ogromnie podoba Ostermalmstorg 🙂
Ciekawa inicjatywa i jestem jak najbardziej na tak. Kultura w metrze też może być ciekawa i czegoś uczyć. Może zabieganym podróżującym przypomnieć o tym, że czasami warto się zatrzymać na chwilę, a może i w najbliższy weekend wybrać się do muzeum i nadrobić kulturalne zaległości 🙂 Pozdrawiam.
Wielokrotnie czytałam o sztokholmskim metrze i zawsze podziwiałam te wszystkie piękne cuda,które stworzyli różni,zdolni ludzie.Cieszę się,że mogę od czasu do czasu móc przejechać się metrem,aby odnaleźć coś,czego jeszcze nie widziałam. Twoje zdjęcia i oczywiście artykuł świetnie się czyta i ogląda.Dziękuję, cześć z tych dzieł nie zdążyłam jeszcze dojrzeć,gdyż najczęściej poruszam się pendeltågiem i dzięki Tobie mam zamiar przyjrzeć się dokładniej stacjonarny.Pozdrawiam
Czy w Szwecji na ulicach jest tak czysto, czy to tylko mit? i jak to wygląda w środkach lokomocji, czy jest duzo czyściej niż w Polsce?
pozdrawiam
Bywają brudniejsze dzielnice,ale na ogół jest dosyć czysto. Tutaj dbają o recykling. Ponadto i w środkach transportu panuje ład. Po każdym przejechaniu całej trasy chodzi pan i sprząta np.pozostawione gazety.
To zależy gdzie. Czasem widuje się przepełnione kosze na śmieci czy bohomazy na elewacjach na niektórych ulicach. W metrze i pociągach podmiejskich czysto, ale tu z kolei do szału doprowadza mnie kładzenie buciorów na siedzeniach. Siedzenia są czasem takie brudne, że często nie chcę usiąść.
Co do tęczy – to prawdziwa tęcza czy ta sześciokolorowa?
Jeśli prawdziwa to jest to symbol czego innego 🙂
Ta ma 11 kolorów, jak naliczyłam, więc chyba to zwykła tęcza 😉
heh
zwykła tęcza to symbol tego, że Bóg nie ześle więcej potopu na ziemię – z księgi Rodzaju
🙂
Dziękuję za opis. Sztuką w metrze to świetny pomysł. Robi wrażenie.