Tag: Szkiery

Arholma

O Arholmie słyszałam już od paru tygodni.
Mój niezmordowany mąż pragnął tam pojechać, mimo że już tam, wiele lat temu, był. Mówił, że był pieszo, nie zdążył zobaczyć wszystkiego i strasznie go to wtedy zdenerwowało. Mnie do tej wyspy zniechęcała odległość. Do wyspy jedzie się od nas 3 i pół godziny. Nie chciałam zostawiać na tak długo naszego towarzyskiego kotka i nie chciało mi się wstawać o 4.30, by zdążyć na autobus o świcie. Udało się nam jednak, szczęśliwym trafem zorganizować dla kota opiekę, mąż dzielnie zmywał naczynia przez cały tydzień więc poddałam się.
Pogoda była od świtu piękna. Faktycznie, droga 3 autobusami ( w sumie ponad 3 godziny) była długa, ale przespałam połowę drogi. Na początku wyspa wydała mi się zwyczajna, jak każda inna, ze swoimi zatokami, pomostami, okalającymi ją skałami. Zwyczajna dopóty, dopóki nie wjechałam głębiej w wieś…
Ale od początku.
Powitaliśmy wyspę przy północnej zatoce robiąc sobie piknik na plaży. Potem krótkie wygrzewanie się w słońcu schładzane morską bryzą i zbieranie sił na przejechanie przez całą wyspę na rowerze.
IMG_6762
A teraz trochę faktów o wyspie. Arholma (MAPA) leży wysoko w północnym archipelagu sztokholmskim i dla kogoś, kto interesuje się kulturą i historią wysp i szkierów w rejonie Roslagen, Arholma jest prawdziwym Eldorado.
IMG_6777
IMG_6778
Pierwsze zapiski o Arholmie (wówczas jeszcze Arnholm) są z 1200 roku a w średniowieczu zamieszkiwana była od czasu do czasu przez ludzi, którzy przypływali tu na polowania na foki i morskie ptaki oraz na łowienie ryb.  Z czasem zaczęto budować domy i budynki gospodarcze – powstała mała wioska.
IMG_6798
Z tej spokojnej i idyllicznej wyspy jest uderzająco piękny widok na Szkiery i na morze. Można tak stać na szczycie skały i patrzeć na ten widok bez końca. Ja byłam oczarowana. Żałuję bardzo, że zdjęcia nie oddają tego, co widzą oczy, a lektura wpisu nie odda tego, co czuje się tutaj stojąc i widząc tę piękną naturę.
IMG_6837
IMG_6817
IMG_6848
Arholma ma krwawą militarną historię – była poturbowana niemal doszczętnie w 1719 przez Rosjan i długo potem odbudowywana. Wyspa ta była bardzo ważnym strategicznym punktem obronnym. Zbudowana w czasie Zimnej Wojny Bateria Arholmy później na długo została zamknięta, ale od 2008 dostępna jest dla zwiedzających.
IMG_6813
To już historia, a dziś Arholma przyciąga jak magnes nie tylko swoją militarną historią. Większa część wyspy to rezerwat przyrody. Rośnie na niej sosnowy las, a na przestronnych łąkach pasą się krowy i owce.  Tutaj pasjonaci orłów mogą obserwować te ptaki w niczym niezmąconej naturze. Orzeł to po szwedzku örn i właściwie stąd wzięła się nazwa wyspy arn.
Arholma ma wielu stałych mieszkańców i wielu „miastowych” ma tutaj swoje domki letniskowe. Tutaj toczy się życie kulturalne i gospodarcze a głównym zajęciem stałych mieszkańców jest dzisiaj właściwie, poza drobnym rolnictwem, tylko rekreacja.
IMG_6873
W 1928 wybudowano tutaj mały kościół. To brama i droga do kościoła.
IMG_6877
IMG_6897
Oprócz kościoła ważnym elementem krajobrazu wyspy jest punkt nawigacyjny Arholma Båk. Zbudowany w 1768 roku jest najbardziej znanym symbolem szkierów Roslagen. Używany był jako punkt obserwacyjny i orientacyjny w nawigacji a także jako telegraf optyczny.
IMG_6904
IMG_6922
IMG_6923
IMG_6924
IMG_6926
Arholma
Po wyspie można wałęsać się pieszo, można przejechać wyspę na rowerze, co my uczyniliśmy, by zobaczyć jak najwięcej. Kiedy wjechaliśmy w głąb wyspy, po obejrzeniu baku i kościółka byłam coraz bardziej oczarowana i coraz bardziej osnuwał mnie przyjemny sielski klimat tej wsi.
IMG_6940
Wszystkie te domki są jak wyjęte z bajki a cały urok zabudowań przypominał mi inną wyspę, o której pisałam, Norröra, na której kręcono serial Saltkråkan, na podstawie powieści Astrid Lindgren.
IMG_6943
Czarujące są stare zabudowania gospodarcze, które zostały przekształcone na schronisko młodzieżowe Bull-August.
IMG_6946
IMG_6948
IMG_6951
Innym ciekawym miejscem było Simesgården, stare gospodarstwo z wielkim ogrodem.
IMG_6971
IMG_6974
IMG_6975
IMG_6977
Przy tym ogrodzie zrobiliśmy sobie drugi piknik i potem pojechaliśmy dalej, zatrzymując się przy jednym z czterech portów na Arholmie – Porcie wschodnim (Österhamn).
IMG_6989
Później kawałek przez las, w którym ukryte były inne piękne rzeczy, ale miejsca brak, by o wszystkim napisać. Wracając do portu na nasz statek, jechaliśmy znów przez wieś.
IMG_6991
IMG_7000
IMG_7010
IMG_7012
Wyspa ta spodobała mi się do tego stopnia, że i ja będę chciała tu kiedyś wrócić. I poczuć się jak wtedy. Choć w archipelagu są tysiące wysp do zobaczenia a i w całej Szwecji tyle miejsc, w które chciałoby się pojechać i szkoda życia, by dwa razy zwiedzać to samo miejsce, są pewne kawałki ziemi, które oczarowują nas bez reszty i sprawiają, że pragniemy tam wracać. Na takie miejsce mówi się tutaj smultronställe, czyli w wolnym tłumaczeniu tam, gdzie rosną poziomki. A jak rosną poziomki, to jest lato, jest cudownie, sielsko, anielsko, tylko zbierać i rozkoszować się ich smakiem. Miejsce, gdzie rosną poziomki ukochujemy sobie, bo doznajemy błogich przeżyć – być może smaku dzieciństwa, gdy u babci na wsi czy na wakacjach za miastem włóczyliśmy się po rozgrzanych latem łąkach i znajdowaliśmy poziomki… Tłumaczyć można to na wiele sposobów, jedno jest pewne, smultronställe to miejsce, które się pokochało, miejsce, w którym poczuło się szczęście i radość istnienia, miejsce, do którego chce się wracać.
IMG_6792
Arholma stała się dla mnie kolejnym takim miejscem na ziemi.
A tak nie chciałam jechać!

Archipelag sztokholmski – wyspa Utö

Na wschód od Sztokholmu, na wodach Bałtyku rozciąga się kraina wysp.

Archipelag. Szkiery. Skärgården. Jakkolwiek tej krainy nie nazwać, jedno jest pewne – ta kraina jest wspaniała.

Stockholms_skärgård

Cały archipelag, który rozciąga się od wyspy Archolma na północy do Landsort  na południu (około 15o km) składa się z 24 tysięcy mniejszych i większych wysp. Wyspy te różnią się nie tylko wielkością, ale też urokiem. Scenerie takich wysp to lasy i skały, łąki i pastwiska, przystanie, plaże oraz oczywiście domy, domki, budynki gospodarcze, na wielu są kawiarenki, butiki, restauracje…  Archipelag to raj nie tylko dla żeglarzy ale i dla tych wszystkich, którzy mają na którejś z wysp swój domek letniskowy (sommarstuga).

Landsort, wycieczka, 2013

Staramy się latem zawsze odwiedzić kilka wysp, na wielu już byliśmy, ale jeszcze, jak sama ich liczba wskazuje, wiele mamy jeszcze do zobaczenia.

IMG_1742

Najłatwiejszym sposobem poruszania się po archipelagu sztokholmskim jest korzystanie ze statków Waxholmsbolaget. W tym roku pojawił się bilet (karta) o wartości 750 koron (ok. 380 zł), na którą można poruszać się wszystkimi statkami, nawet Cinderellą, przez miesiąc (karta ważna jest dokładnie 30 dni) bez ograniczeń, na dowolne wyspy, we wszystkich trasach w całej krainie. Skorzystaliśmy z tej oferty i kupiliśmy takie bilety.

IMG_1743

Wczoraj wybraliśmy się na wyspę Utö (MAPA) jedną w większych w archipelagu. Dotarcie do wyspy zajęło nam ponad dwie godziny, najpierw pociągiem do Nynäshamn a potem statkiem do wyspy Ålö i stamtąd rowerem do Utö. Przemierzanie wyspy zaczęliśmy od kubka kawy w restauracji o prawdziwie wyspiarskim klimacie.

IMG_1761

IMG_1773

IMG_1774

Kilka lat temu byliśmy na tej wyspie ale przeszliśmy ją (jej część właściwie, bo wyspa jest bardzo duża) pieszo, wczoraj mieliśmy nasze rowerki, więc mogliśmy zwiedzić i przejechać większą część wyspy.

Po drodze znajdowaliśmy mnóstwo cichych i spokojnych miejsc na odpoczynek. Wiem, że zdjęcia nie oddadzą całego uroku wyspy, ale mam nadzieję, że w tych kilku obrazach uda mi się oddać to, jak wygląda Utö. W te nowe zdjęcia wplotę zdjęcia sprzed 5 lat.

IMG_1779

IMG_1784

Utö 004

IMG_1835

IMG_1801

IMG_1796

IMG_1813

Na Utö znajduje  się najstarsza w Szwecji kopalnia rudy żelaza, hotel…

Utö 001

kanał oddzielający dwie wyspy,

Utö 011

oraz wojskowy teren strzelniczy.

IMG_1840

IMG_1866

Ha! To nie jest mój nowy rower. To motorower (mopped), typowy środek transportu na wyspach. Użyczył mi go do zdjęcia zaskoczony mieszkaniec Utö.

IMG_1876

IMG_1863

IMG_1878

IMG_1880

IMG_1881

IMG_1886

Wyprawa na każdą wyspę jest dla nas czymś bardzo atrakcyjnym, obojętnie czy zwiedzamy wyspę pieszo, czy na rowerach. Jest naszym antidotum na wielkomiejski zgiełk i betonowe otoczenie. Nawet zimą warto na taką wycieczkę pojechać! O rejsie po zamarzniętym archipelagu pisałam kiedyś w Polka w Sztokholmie. Oczywiście latem jest przyjemniej a na rowerach wygodniej i zobaczyć można więcej. Tutaj nasze rowery poskładane, zapakowane w torby czekają na autobus.

IMG_1896

Podaję Wam link do strony Waxholmsbolaget, na której znajdziecie wszelkie informacje o trasach. Translator tłumaczy na polski.

Dziś byliśmy w prawdziwej perełce sztokholmskiego archipelagu – Sandhamn. O niej już niebawem.

Miłego weekendu!