Tag: Wielkanoc w Szwecji
Tradycje wielkanocne w Szwecji
Wielkanoc ma dla mnie ogromną moc. To święto powstania z popiołów, odżycia, przywrócenia wiary, oddechu i nadziei. A przede wszystkim święto budzenia się na nowo radości i energii do życia. Wielkanocny czas to wiosna, pączki na drzewach, forsycje, malowanie jajek, inne niebo, inny zapach wiatru, woda w śmigus dyngus… Tak przeżywałam Wielkanoc i oczekiwanie na święta w Polsce, w Szwecji Wielkanoc (Påsk) wygląda nieco inaczej. W świeckiej Szwecji Wielkanoc jest niezwykle barwna i radosna. Przygotowania do Wielkanocy i samo obchodzenie tych świąt jest inne ale nastrój oczekiwania na budzenie się natury do życia jest taki sam i radość ze wspólnie z rodziną spędzonych chwil jest taka sama. Zaczyna się od sfery handlowej, która przypomina wszystkim, dużo wcześniej, że zbliżają się święta i trzeba zrobić świąteczne zakupy. Poza zaopatrzeniem się w produkty potrzebne do przyrządzenia świątecznych dań, musimy pomyśleć też o odpowiednim przystrojeniu domu. Jednym z sygnałów, że zbliżają się święta są gałązki z piórkami (påskris).
Bukiet gałązek ozdobionych kolorami jest symbolem wielkanocnej palmy, na pamiątkę wejścia Jezusa do Jeruzalem oraz jest jakby wielkanocną wersją bożonarodzeniowej choinki. Malowanie jaj. Ambitne panie domu wespół z dziećmi ozdabiają jaja na wszelakie sposoby. Czasopisma i internet pękają w szwach od pomysłów na to, jak i czym ozdobić jaja wielkanocne.
Prezentów na Wielkanoc raczej się nie robi, ale dzieci spodziewają się jaja pełnego słodyczy (påskägg).
Takie dostają od swoich rodziców i dziadków, ale też, zgodnie z tradycją od sąsiadów, jeśli w przebraniu czarownicy zapukają do ich drzwi.
Te czarownice to påskkärring. Wedle starych wierzeń, czarownice siadały na miotle i leciały do Blåkulla (Łysa Góra?), żeby spółkować i tańcować z diabłem. Wylatywały w Wielki Czwartek a wracały w Wielkanoc. Dlatego dziewczynki przebierają się za czarownice właśnie w czwartek.
A jako, że mnie los nie obdarował ani jedną córeczką, czarownicą muszę być ja. (raz do roku mogę być sobą!)
Tradycja przebierania się w czarownice i chodzenia po domach jest bardzo stara, sięga jeszcze czasów, kiedy w Szwecji panowała straszna bieda a dla dzieci te zabawne stroje i odwiedzanie sąsiadów było sposobem na zdobycie rarytasów. Tradycja påskkärring niezmiernie mi się podoba, to mój ulubiony element wielkanocnych obchodów w Szwecji. W przedszkolu jest z tym mnóstwo radości i zabawy.
Wielki Piątek (Långfredagen – Długi Piątek) obchodzony na pamiątkę ukrzyżowania i śmierci Jezusa na Golgocie. Dla Jezusa był to bardzo długi i wypełniony bólem i cierpieniem dzień, dlatego nazwano go Długim Piątkiem. W Szwecji jest on czerwonym w kalendarzu dniem wolnym od pracy.
Wielkanoc (Påsk) spędza się zwykle razem z rodziną przy świątecznym stole. Na wielkanocnym stole królują oczywiście jaja, przygotowane na różne sposoby. Inne typowe szwedzkie potrawy wielkanocne to jagnięcina, Janssons frestelse (zdjęcie).
Dużo jest potraw rybnych, głównie z łososia i śledzia. A na deser tort marcepanowy. Wymieniać można by długo, ale krótko mówiąc, stoły uginają się od jedzenia. Nie kupuje się tutaj prezentów z tej okazji, nie ma też tak silnej tradycji wysyłania kartek świątecznych. Wprawdzie kartkę świąteczną można w sklepach znaleźć, ale wybór jest mały. A przeciętny motyw to taki:
Ja jestem niezadowolona z tego ubogiego wyboru i zazwyczaj kartki na Wielkanoc robię sama. Życzenia składa się jednak najchętniej smsem lub życzy się wszystkim na raz (Glad Påsk) na własnej tablicy na Facebooku. Samo spędzanie Niedzieli Wielkanocnej przebiega podobnie jak u nas, może bez akcentów religijnych i obowiązkowej mszy w kościele, ale z rodziną, przy suto zastawionym stole, odświętnie.
Moi kochani!
Życzę Wam ciepłych, radosnych i słonecznych Świąt,
pełnych miłości, nadziei i wiary.
Świąt rodzinnych, spokojnych i miłych.
Wasza Monika
Wielkanoc kolorowa
Do Wielkanocy zostało już parę dni.
We wszystkich prawie domach czy to w Polsce, czy w Szwecji, czy wszędzie tam, gdzie odlicza się czas do Wielkiej Nocy, trwają i tętnią wiosenne porządki, przedświąteczny rozgardiasz, kulinarne przygotowania oraz przyozdabianie domu na ten świąteczny okres.
Ja w tym roku spędzę Święta w Polsce, w dodatku w pensjonacie w górach, więc nie tylko omija mnie obowiązek wykazania się od strony kulinarnej ale też nie ozdabiałam mojego mieszkania specjalnie, co zwykłam czynić. Ograniczyłam się tylko do wniesienia do wnętrza wiosennych kolorów, szczególnie żółtego i zielonego oraz do zrobienia wielkanocnego świecznika:
a także specjalnie, by Wam pokazać, przyniesienia ze strychu zrobionego dwa lata temu razem z mężem wielkanocnego obrazu.
Zabawy z nim było sporo. Przynieśliśmy z parku połamane gałęzie (widok pary niosącej górę chrustu wzbudzał zainteresowanie przechodniów) i w domu zaczęło się „tworzenie”. Oto efekt:
Do zrobienia tego obrazu zainspirowała mnie zapewne szwedzka tradycja wielkanocnych gałązek z piórkami. Bukietem takich gałązek też ozdabiam swój szwedzki dom, tak jak polski zawsze ozdabiałam baziami.
Te kolorowe piórka są w Szwecji trochę jakby jednym z pierwszych sygnałów zbliżających się świąt wielkanocnych.
Pełne są ich kwiaciarnie, pojawiają się na ulicach, w galeriach handlowych, w przedszkolach, w domach…..
To bardzo sympatyczny sposób wyrażenia tego jak bardzo czekamy aż wszystko wokół zakwitnie. Pamiętam jak jedna dziewczynka w przedszkolu mówiła przyglądając się maleńkim pączkom na drzewach: „Ciekawe, jaki będą miały kolor jak się rozwiną” (puszczą piórka – dosłownym tłumaczeniu). Pewnie wierzyła, że te kolorowe piórka naprawdę wyrastają na gałęziach drzew…
Te gałązki to jeden z tych barwnych elementów towarzyszących obchodom świąt wielkanocnych w Szwecji. Kojarzą mi się trochę z polskimi palmami i chyba słusznie, bo te tutaj też są pamiątką chwili, kiedy Jezus wjeżdżał na osiołku do Jeruzalem. Niektórzy mówią, że wstawiane do wazonów, ozdobione piórkami gałązki są wielkanocnym odpowiednikiem bożonarodzeniowej choinki.
O tym, z czym jeszcze związane są i jak obchodzone są tutaj te piękne Święta napiszę osobną opowieść.
Najnowsze komentarze