Czerwony, ręcznie zdobiony konik jest jednym z pierwszych skojarzeń ze Szwecją.
Jest znakiem rozpoznawczym, można nawet powiedzieć, że symbolem Szwecji i najchętniej kupowaną pamiątką z podróży do tego kraju. Na osiągnięcie statusu symbolu i takiej wielkiej sławy konik ten pracował wiekami.
IMG_9016
Konik Dala (dalahäst) na początku był symbolem regionu Dalarna, który jest ojczyzną konika a jego historia sięga XVII wieku.
W długie zimowe wieczory, kiedy mężczyźni po całym dniu rąbania drwa, albo pracy na roli, wracali do domów rozsianych wśród gęstych borów otaczających jezioro Siljan, odpoczywali w blasku i cieple domowego kominka i zajmowali się struganiem sosnowych kawałków drewna. Pierwszą myślą o tym, co wystrugać był konik, konie były przecież towarzyszami człowieka, i na co dzień, i od święta. I w pracy, kiedy to niosły pomoc w transporcie drewna, i w odpoczynku, kiedy to „niosły” swojego pana na spacer. Dla dzieci małe, wystrugane z drewna koniki były typową zabawką.

Poniżej zdjęcia, które zrobiłam na minionych wakacjach w Dalarna, w Rättvik – oto jezioro Siljan,

IMG_8878

a to jeden z warsztatów rzemieślniczych, który znaleźliśmy i w którym kupiłam swojego pierwszego konika Dala.

IMG_8880
IMG_9000
IMG_9003
W Dalarna, biednym dawniej regionie wyrabiano drewniane meble, dlatego też drewnianych odpadków było tam pod dostatkiem. Mieszkańcy Dalarna nie marnotrawili czasu i z nożykiem w rękach spędzali wolne popołudnia. Początkowo koniki były naturalne, jednokolorowe i gładkie ale z czasem zaczęto je ozdabiać charakterystycznym deseniem. Kolorowe koniki z Dalarna stały się rarytasem dla wędrownych handlarzy, a dla mieszkańców środkiem płatniczym.
IMG_9015

Koniki strugali zwykle dorośli, ale często też i dzieci.

Tak jak bracia Olsson z Nusnäs, których historia jest cytowana przy okazji opowieści o konikach Dala. Pracowici chłopcy, Janne i Nils, wtedy 13 i 15 letni (a był to rok 1828) dostrzegli potencjał, jaki drzemie w tych konikach, dlatego też swoje oszczędności oraz pożyczone pieniądze postawili „na jednego konia”.

IMG_0695
Ich inwestycja obróciła się w sukces a biznes rodzinny przechodził potem z pokolenia na pokolenie. Struganie i malowanie drewnianych koni przemieniło się w największą gałąź lokalnego przemysłu i właściwie tylko w Dalarna powstają „oryginalne” koniki z duszą jeziora Siljan zaklętą w sosnowym drewnie. Są też tacy, którzy uznają tylko te koniki, które powstały w rękach rodziny Olsson.
IMG_9019

Jeszcze tylko kilka słów o tym jak dziś powstają koniki Dala.

W warsztatach ścięte, wyselekcjonowane sosny porcjowane są na bloki. Piłą taśmową wycina się wstępny kształt konika, który potem szlifowany jest za pomocą nożyka przez rzemieślników.

Holger Ellgaardfoto Holger Ellgaard

Gotowe koniki zanurzane są w farbie, następnie polerowane a na koniec zdobione ręcznie charakterystycznym wzorem przez mistrzów rzemieślników.

ulf palmfoto Ulf Palm

Wzór ten dawno temu wyczarowała dekoratorka Stickå – Erik Hansson.

DSC_0608

Oczywiście ten kształt konika i czerwony kolor są najpopularniejsze, ale w Dalarna widziałam ich przeróżne rodzaje, kształty, fakturę i kolory.

IMG_9017

IMG_9012

Niektóre celowo robione są na dawny wzór a prawdziwe, zachowane – antyczne dziś koniki są bardzo cenne i drogie.

dalahastarfoto Inge Nilsson

Wytwarzane są też różne inne odmiany koników, np. ze szkła albo jako małe magnesy na lodówkę, można znaleźć też koniki w formie biżuterii lub breloków.

IMG_9001

Therese natauktionfoto

I, jak ja to nazywam – dalażarty

13276foto

foto

Odkryłam niedawno, całkiem przypadkowo na Starym Mieście w Sztokholmie Muzeum Koników Dala. To małe, połączone ze sklepem muzeum może być ciekawą atrakcją spaceru po Starym Mieście.

IMG_1746

Na Hötorget zaś, w każdą niedzielę są targi staroci (loppis), na których zdarza się spotkać koniki Dala. Widziałam takiego dużego konika, który miał naklejkę, że zrobiony był przez firmę braci Olsson, czyli teoretycznie był „oryginalny”. Kosztował on 1400 koron podczas, gdy w sklepie trzeba byłoby dać za niego co najmniej dwa, jeśli nie trzy razy więcej. Pewności, że jest oryginalny nie mamy, ale koniki te jednak znikają bardzo szybko, bo nie zawsze można je spotkać.

IMG_9018

Jedno jest pewne, jakikolwiek nie będzie to konik i jakkolwiek nie będzie on wyglądał, jest on niezwykle charakterystycznym, najbardziej rozpoznawalnym na całym świecie symbolem Szwecji. I chyba w prawie każdym szwedzkim domu mieszka co najmniej jeden konik Dala.

IMG_1027

 
PS. Te zdjęcia, które nie są moje podpisałam nazwiskiem autora lub podlinkowałam do źródła.

22 thoughts on “Koniki z Dalarna

  • Seliga8 listopada 2014 at 16:04

    Koniki robione są z sosnowego drewna?

    Odpowiedź
    • Polka w Szwecji8 listopada 2014 at 17:23

      Tak 🙂

      Odpowiedź
      • Seliga8 listopada 2014 at 17:46

        Nie mogłem sie powstrzymać i sprawdziłem – rzeczywiście tak jest:)
        P.S. Bardzo fajny wpis. Następny z serii, którą możnaby nazwać „Szwecja w pigułce”:)

        Odpowiedź
  • dagmajsan8 listopada 2014 at 17:15

    bylam w tym muzeum rok temu w sztokholmie,mialam obok hostel i tak sobie zwiedzalam okolice

    Odpowiedź
  • kate00688 listopada 2014 at 18:16

    Sliczne te koniki w Ikea widzialam i napewno kupie.

    Odpowiedź
  • aleksandra8 listopada 2014 at 19:36

    piękne są te koniki! znam je właśnie z IKEA, a nie wiedziałam że stoi za nimi taka ciekawa historia. jak zwykle ciekawy post, dzięki! 🙂

    Odpowiedź
    • KT23 stycznia 2015 at 13:06

      w którym ze sklepów IKEA w Polsce można dostać te koniki?

      Odpowiedź
  • kaan8 listopada 2014 at 19:44

    Świetne. Od jakiegoś już czasu marzę o takim, chyba pora zakupu nadeszła 🙂

    Odpowiedź
    • klara8 listopada 2014 at 22:27

      A moge spytac do czego bedziesz uzywac? Co sie z tym robi? Rozumiem ze mieszkasz za granica to jako pamiatka? Ale tu na miejscu? Co z tym sie robi? Jeszcze jeden maly ” pierdolek ” do odkurzania ?

      Odpowiedź
  • Pingback: Koniki z Dalarna - blogerzy Ze SWIATAblogerzy Ze SWIATA

  • Obieżyświatka9 listopada 2014 at 18:11

    Śliczne są. Za każdym razem jak jestem w Nusnäs, przywożę sobie je do domu. A potem rozdaję i tak ostał mi się tylko jeden. Chyba pora odwiedzić Szwecję 😉
    O.

    Odpowiedź
  • Krzych10 listopada 2014 at 06:27

    O widzisz, znowu się czegoś nauczyłem!
    Dla mnie do tej pory Szwecja to Volvo i Scania były 🙂
    Aa, i zrębki, jako ładunek statków 🙂
    A tu proszę, konik 🙂

    Odpowiedź
    • klara10 listopada 2014 at 12:39

      Scania nie jest szwedzka tylko w niemieckich rekach a Volvo w chinskich oprocz ciezarowek ale nawet nie jestem pewna czy w 100 %, mozna sprawdzic ;-(

      Odpowiedź
      • Krzych12 listopada 2014 at 12:04

        Klaro,
        Dziękuję za wyklarowanie aktualnych niuansów przemysłu motoryzacyjnego.
        I niezależnie, kto jest obecnym właścicielem, Scania i Volvo pozostaną dla mnie szwedzkie 🙂
        Tak jak konik.

        Odpowiedź
  • henlub10 listopada 2014 at 19:37

    Bardzo ładne te konie z Dalarna , …

    Odpowiedź
  • Marta11 listopada 2014 at 06:27

    Bardzo ciekawa historia! Wstyd mi się zrobiło, że z żadnej z kilku wizyt w Szwecji nie przywiozłam konika Dala. Myślę, że to większe faux pas niż wrócić z Norwegii bez trolla 😉 Będę musiała to nadrobić przy następnej okazji 🙂

    Odpowiedź
  • Anna - PiQ story11 listopada 2014 at 10:57

    Planuje odwiedzić Szwecję i dzięki Twojemu wpisowi będę wiedziała, które miejsca są godne odwiedzenia:) No i miło poczytać o prawdziwym zyciu w Szwecji, bez natłoku zbędnych turystycznych atrakcji.
    Pozdrawiam ciepło i zapraszam na mojego bloga, gdzie opisuje swoje pierwsze kroki w Holandii:)
    Ania
    http://piqstory.blogspot.nl/

    Odpowiedź
  • TimidSmile15 marca 2015 at 19:11

    Za niecałe 2 tygodnie zwiedzamy z mężem Kopenhagę i może uda się zahaczyć o trochę Szwecji (podróżujemy aż do Oslo). Konik z Dala marzy mi się od zawsze, jest regionalnym wyrobem, ma piękną historię i do tego taki śliczny. Mam nadzieję, że nawet jeśli nie starczy nam czasu na zwiedzanie Szwecji, uda mi się upolować konika w duńskiej Kopenhadze.

    Odpowiedź
  • Dorkow18 marca 2015 at 15:14

    Trafiłam przypadkiem , Rozgosciłam się . Zbieram koniki na biegunach. Konik Dala …rozszerze kolekcję . Są śliczne.Pozdrawiam

    Odpowiedź
  • Ula23 lipca 2015 at 15:32

    Wspaniałe są te koniki, przecudne. Kolekcjonuję je od 2 lat. Mam już 6 oryginalnych koników!!! Bardzo pouczający artykuł. Dziękuję że dzięki Tobie mogłam poznać historię Konika z Dalarny!

    Odpowiedź
  • Pingback: Mój wymarzony szwedzki, czerwony Konik z Dala - Dalahäst - Blogerzy Ze SWIATA

Skomentuj kaan Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *